Dijete je obespravljeno

,,Crna Gora nema jedinstveni zakonski akt kojim bi bila obuhvaćena sva problematika prava djeteta i statusa tih prava u unutrašnjem pravnom poretku države.’’ – piše na sajtu Vlade Crne Gore. Iako Ustav predviđa da majka i dijete uživaju posebna prava gotovo ništa nije urađeno da se ta prava prepoznaju i zaštite institucionalno.

Zaštita prava svakog čovjeka počinje od prenatalnog perioda. Izostanak neophodnih zakonskih regulativa i kontrola doveo je do toga da se u Crnoj Gori odvija femicid, tj. da se rađa neprirodno više dječaka u odnosu na djevojčice. Krajnji rezultat jeste da sada u našoj zemlji nedostaje oko 3000 žena. Dakle, tri hiljade djevojčica ubijeno je u proteklih 20-ak godina kroz selektivne abortuse, iako je zabranjeno saopštavanje pola u ranoj trudnoći. Klinike širom Evrope kada tretiraju trudne žene sa prostora Balkana nikad ne saopštavaju pol u ranoj trudnoći upravo zbog toga što smo u svijetu postali poznati po selektivnim abortusima. Da bi se u Crnoj Gori spriječio femicid potrebno je otići korak dalje i u potpunosti zabraniti testove koji otkrivaju pol u ranoj trudnoći. Članu 150 Krivičnog zakonika Crne Gore potrebno je dodati stav koji će postupak ranog utvrđivanja pola definisati kao krivično djelo, zabraniti rane testove za pol i odrediti adekvatnu kaznu za nesuđene roditelje kao i oduzimanje licence za rad ginekologu odnosno akušeru koji izvrši taj test. Jedino ovakva radikalna zabrana može spriječiti dalje odvijanje femicida koji će, ako se ovim tempom nastavi, dovesti do još većih disproporcija a samim tim i dodatno sabotirati razvoj društva u svakom pogledu. Jer, ubiti 3000 zdravih fetusa samo zato što su ženskog pola znači da smo izgubili nekoliko stotina naučnica, umjetnica, sportistkinja…

autor: Kianoush Ramezani

Obzirom na to da se do četvrte godine života razvija 50% dječijeg mozga, potrebno je uvesti obaveznu edukaciju za buduće roditelje kao dio zdravstvene zaštite. NTC sistem učenja je uveliko priznat u mnogim evropskim zemljama i jedan segment ovog sistema čini nekoliko seminara u kojima se (budućim) roditeljima predlažu različite igre koje pomažu optimalni razvoj dječijeg mozga. Razlog zbog kog ovo treba da bude dio zdravstene zaštite su naučna istraživanja koja potvrđuju da izlaganje mobilnim telefonima, televiziji, tabletu odnosno igricama i društvenim mrežama dovodi do prevelike stimulacije mozga koji nenormalnim tempom luči endorfin i dopamin. To je ono šta im roditelji daju jer ne znaju bolji način da im organizuju vrijeme. Ovakva, prevelika stimulacija u ranom dobu dovodi do toga da dijete kasnije, u adolescenciji, poseže za kockanjem i drogama jer su to jedine dvije aktivnosti koje na sličan način dovode do ubrzanog i učestalog lučenja pomenutih hormona. Izloženost tabletu, telefonu i TV-u u ranom dobu takođe dovodi do toga da dijete ne razvija akomodaciju oka, ravnotežu, motoričke sposobnosti… Nedostatak ovih vještina rezultira u sve težem shvatanju školskog gradiva. Dokazano je da dijete koje ne umije da izvede skok unazad ne može shvatiti operaciju oduzimanja u matematici.
Usljed needukovanosti roditelja o ovim životno značajnim stvarima, s sjedne strane, i nedostatka prave reforme obrazovnog sistema, sa druge strane, došli smo do toga da je gotovo svako drugo dijete u Crnoj Gori funkcionalno nepismeno. Ovo su podaci koje potvrđuje PISA testiranje. Organizacija za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD) ulaže velika sredstva za realizaciju PISA testiranja jer rezultati ovog istraživanja pokazuju u kom pravcu će se kretati BDP zemalja. Drugim riječima, ekonomija jedne zemlje jeste posljedica obrazovnog sistema. Ovu prostu činjenicu nikako da usvoje crnogorski političari koji smatraju da je ekonomija neki izdvojeni meta-entitet od kog zavisi sve ostalo. Ne, ekonomija je samo posljedica obrazovnog sistema i ako želimo da ekonomski napredujemo moramo proširiti definiciju obrazovnog sistema u duhu škole Marije Montesori koja je obrazovanje smatrala cjeloživotnim procesom, počevši od prenatalnog perioda.

UNICEF s punim pravom zahtijeva da se povećavaju ulaganja u zaštitu mentalnog zdravlja mladih. U evropskoj regiji, ali i na globalnom nivou, procjenjuje se da svaki peti adolescent ima probleme sa mentalnim zdravljem. Samoubistvo je i dalje vodeći uzrok smrti za tu starosnu grupu. Ovakvi podaci su indikator da nedostaju neki neophodni uslovi za razvoj mladih ljudi. Nažalost, pandemija je učinila ovaj veliki problem još većim. Zbog toga je neophodno izraditi Strategiju za očuvanje mentalnog zdravlja mladih tokom i nakon pandemije. Potrebno je omogućiti dječijim psiholozima, sociolozima, nastavnicima, rukovodiocima socijalnih programa i svim drugim relevantnim stručnjacima, uključujući međunarodne organizacije, da učestvuju u izradi ove strategije i akcionog plana jer će u protivnom posljedice biti nesagledive.

Crna Gora ima veoma visok procenat maloljetnika koji su već razvili ovisnost od alkolohola, psihoaktivnih supstanci i od kockanja. Obzirom na to da je Island uspio da u značajnom procentu smanji procenat bolesti zavisnosti kod mladih dobro bi bilo prije svega konsultovati se sa Vladom te zemlje. Island već duže od 20 godina ulaže novac u kulturne i sportske aktivnosti namijenjene mladima. Krajnje je vrijeme da i naša država izradi Budžet u kom će biti planirana adekvatna sredstva za te aktivnosti jer će u protivnom mnogo veći novac morati da se izdvaja za programe odvikavanja od droge i alkohola, resocijalizacije kao i druge projekte slične tematike.

Ostaje da se nadamo da će naši donosioci odluka konačno razumjeti makar to da se više isplati ulagati u dječiju zaštitu, obrazovanje i razvoj nego se ponašati kao tragikomični Kir Janja koji je štedeći na neophodnim stvarima kasnije plaćao višestruko više za sanaciju štete. 

Milica Kankaraš

Kratki URL: https://zrcalo.me/?p=8783

Objavio Urednik dana svi 30 2021. u kategoriji Komentar, Novinarstvo. Možete pratiti sve u vezi ovog teksta putem RSS 2.0. Ako želite, prokomentarišite ovaj tekst