Pro et contra: Studija razvoja Durmitora

Planinarski dom je po svojim dimenzijama, poziciji u šumi i izgledu nastojao da se prilagodi ambijentu. On je bio skoro neuočljiv sa samo 30 metara od njega. Tokom iznajmljivanja objekta i mijenjanja njegove funkcije u restoransku njegova funkcija je razorila okolinu i unakazila njegov prvobitni izgled. Na kraju je objekat izgledao kao gomila prigrađenih aluminijskih udžerica kakve postoje u ciganskim naseljima na prilazu Nikšiću. I zaista, logika stvaranja tih naselja i logika poslovanja koje je vodio nikšićki biznismen je ista.

Novoprojektovani objekat treba da bude izgrađen od giter blokova do visine krovne konstrukcije što je neprihvatljivo jer cigleni blok nije autentični i prirodni materijal od koga treba da bude izgrađen objekat u NP Durmitor. Završna obrada fasade novoprojektovanog objekta tzv demit fasada je neprihvatljiva i nije u skladu sa smjernicama koje daju svi dokumenti koji se imalo dotiču planinske gradnje u bilo kom dokumentu koji se odnosi na gradnju na Durmitoru i u NP Durmitor. Takva fasada direktno je suprotna odredbama Plana područja posebne namjene za NP Durmitor ali i drugim programskim dokumentima koji to regulišu. Izgradnja giter blokom i stavljanje demit fasade na objekat koji treba da bude izgrađen od tradicionalnih materijala je necivilizacijski čin i skarednost. Prethodni planinarski dom je bio izgrađen od autentične sige iz kanjona Bukovice i autentičnog kamena sa ovog područja. Ako se izgradi ovaj objekat to će biti neuračunljivi kič i čista pornografija.

Nesumnjivo je da su nekadašnji projektanti i graditelji bili na najvišem civilizacijskom nivou i duhovno superiorniji i kultivisaniji nego današnji ali se ne smije ići ispod svakog nivoa i graditi objekat na na Crnom jezeru kako se grade seoske štale i silosi. Moguće je i da današnja siromašna Crna Gora ne može sebe da dozvoli reprezentativni objekat restorana (sa materijanim siromaštvom ide i duhovno) ali ne trebamo zaboraviti da je siromašna Stara Crna Gora imala jednu od najljepših narodnih nošnji uopšte. Reprezentativni objekat na Crnom jezeru mora da bude egzemplaran jer se na njemu vaspitavaju pośetioci i dokazuje civilizacijski nivo države. Kič u arhitekturi i građevinarstvu na elitnim lokacijama destruktivno djeluje na destinaciju i svjedoči o nekultivisanim elitama, neobrazovanoj i zaostaloj eliti države.

Prijedlog da se objekat pokrije bitumenskom šindrom je u skladu sa sirotinjskom logikom primjene najjeftinijih materijala u izgradnji ovog objekta i prosto kao da govori o mržnji projektanta, investitora i grupe koja donosi odluke prema destinaciji, koju želi da upropasti ili obezvrijedi upotrebom bezvrijednih materijala. Prethodni objekat je bio pokriven cijepanom ljuskom kojim su tradicionalno pokrivane durmitorske kuće i projektant Zeković je to prihvatio te je objekat planinarskog doma bio mali udžbenik durmitorske arhitekture i tradicije. Sam krov bivšeg planinarskog doma je bio izraz izuzetne autentične lijepote i boje patinirane vremenom i kišom izbijeljelog i ispranog drveta. Kada su priprosti ugostitelji iz Nikšića preuzeli objekat prekrili su drveni krov čeličnim limom čime su potpuno obezvrijedili zamisao autora objekta i misao koja ga je nosila. JPNPCG je zanemarilo i sve druge razloge duhovnog opstojanja objekta i njegove usklađenosti sa okolinom, tradicijom graditeljstva i upotrebljenih materijala te funkcijonisanjem objekta u strogo zaštićenom prirodnom rezervatu. Stotine strana Prostornog plana NP Durmitor, Prostornog plana Crne Gore, Strategije održivog razvoja, studija turizma i planova razvoja su zaludu govorile o nivou ispod koga se ne može ići. Cilj objekta se promijenio u skladu sa logikom gramzivosti i zanemarivanja bilo kakve druge misaone vizure.

Naredna stranica