Petar I Petrović

Prije 263 godine u Njegušima je rođen Petar I (8.11.1748) Bio je crnogorski mitropolit i gospodar od 1784. do 1830. godine. Otac mu se zvao Marko (Damjanov), a majka Anđelija, rođena Martinović, iz Bajica. Petar I se rano zakaluđerio, po jednoj bilješci od 12 godina. U 17. godini bio je jerođakon. Godine 1765. poveo ga je vladika Vasilije u Rusiju na školovanje.

Vladika Vasilije je umro 1766. godine, a Petar se vratio u Crnu Goru, đe je stalno kod vladike Save, najčešće u manastiru Stanjevići. Čin arhimandrita je dobio 1773. Bio je član crnogorske delegacije koju je guvernadur Jovan Radonjić 1778. godine poveo u Rusiju. Pri povratku 1779. godine, delegacija se zadržala u Beču i uputila memorandum austrijskom kancelaru Kaunicu i carici Mariji Terezi u kojem su od Austrije tražili pokroviteljstvo i finansijsku pomoć za Crnu Goru, a zauzvrat su ponudili da Crna Gora bude saveznik Austriji u ratu. Nakon što su se vratili u zemlju, između guvernadura Radonjića i Petra I, izbio je politički sukob. Guvernadur je pokušavao da održi politički primat u zemlji, koji je preuzeo nakon smrti Šćepana malog i usljed političke neaktivnosti vladike Save. Petar je morao da se izbori za nastavak vladavine dinastije Petrovića, jer je vladika Sava za svog nasljednika odredio svog sestrića, Arsenija Plamenca, koji je vladao od smrti vladike Save 1781. do 1784. godine. Za njegovog koadjutora postavljen je arhimadrit Petar Petrović.

Nakon smrti vladike Plamenca 1784. godine, Petar je izabran na mitropolitski položaj i za vladara Crne Gore. On je otputovao u Beč s namjerom da u Rusiji bude posvećen za vladiku. Ruski ambasador u Beču nije mu odobrio pasoš za Rusiju, jer je Rusija podozrijevala od Petra zbog njegovog učešća u delegaciji koja je 1779. godine tražila pokroviteljstvo Austrije. Zbog toga je Petar otputovao u Sremske Karlovce đe ga je u oktobru 1784. godine hirotonisao karlovački mitroploit, Mojsije Putnik. Poslije zavladičenja, vladika Petar I je ipak krenup u Rusiju, odakle je na zahtjev ruske vlade proćeran zbog sumnje u njeogvu odanost Rusiji.

Dok je vladika boravio u Rusiji, Crnu Goru je 1785. godine napao skadarski vezir Mahmut-paša Bušatlija i tom prilikom zapalio cetinjski manastir i mnoge kuće, a Crnogorce primorao da mu plate porez. Nakon povratka u Crnu Goru 1786. godine, Petar I se posvetio sređivanju unutrašnjih prilika u zemlji. Rat Rusije i Austrije protiv Osmanskog carstva izbio je 1787; odnosno 1788; i Petar I se odazvao pozivu oba dvora da učestvuje u ratu protiv Osmanlija u Crnu Goru je stigao austrijski oficir, Filip Vukasović, koji je donio materijalnu i pomoć u naoružanju za Crnogorce. Između vladike i Vukasovića ubrzo je došlo do nesporazuma jer je Vukasović podržavao guvernadura Jovana Radonjića i glavare koji su bili protiv vladike Petra I. Ruski poslanik u Veneciji, Tutomilin došao je u Crnu Goru i ubijedio Petra I da sarađuje sa Vukasovićem jer su Rusija i Austrija bili saveznici. Ovo ratovanje se neuspješno završilo za Crnogorce, a i po rusko-austrijsku koaliciju, pa su Rusija i Austrija sklopije mir sa Osmanskim carstvom u Jaši i Svištou, 1791; odnosno 1792. godine. U to vrijeme najveću opasnost po Crnu Goru je predstavljao Mahmut-paša Bušatlija koji je težio da je pokori. Do bitke sa skadarskim pašom došlo je u bjelopavlićkom selu Martinići kod brda Visočica, 11. jula 1796. godine, a zatim septembra iste godine na Krusima.

1 2

Kratki URL: https://zrcalo.me/?p=1909

Objavio Urednik dana stu 8 2010. u kategoriji Lik i djelo. Možete pratiti sve u vezi ovog teksta putem RSS 2.0. Ako želite, prokomentarišite ovaj tekst