Otkud bog u čovjeku?
Čovjek je počeo svoju egzistenciju kao skupljač hrane i lovac i da nije bilo primitivnih alata i upotrebe vatre, moglo bi se reći da se malo razlikovao od životinje. Tokom istorijskog procesa njegova vještina je rasla i izmijenio se njegov odnos prema prirodi iz pasivnog u aktivni. Počinje da gaji životinje, uči da obrađuje zemlju, stiče vještinu u umjetnosti i zanatima, koja se stalno razvija, razmjenjuje svoje proizvode za proizvode drugih zemalja, i na taj način postaje putnik i trgovac.
U zavisnosti od toga mijenjaju se i njegovi bogovi. Sve dok se osjećao identifikovan sa prirodom, njegovi bogovi su bili dio prirode. Kada je njegova vještina kao zanatlije porasla, on počinje da pravi idole od kamena, drveta ili zlata. Kada se još više razvio i stekao veće osjećanje sopstvene snage, njegovi bogovi dobijaju oblik ljudskih bića. U prvo vrijeme, a ovo izgleda da odgovara poljoprivrednom stupnju, bog mu se pojavljuje u obliku „velike Majke“ koja sve štiti i hrani. Konačno on počinje da obožava Boga-Oca, koji predstavlja razum, principe, zakone. Ovo posljednje i odlučujuće odvajanje od ukorijenjenosti u prirodi i zavisnosti od voljene majke izgleda da je počelo sa pojavom velikih racionalnih i patrijarhalnih religija: u Egiptu se religioznom revolucijom Ikhnatona u XIV vijeku prije n. e.; u Palestini sa formiranjem mosaičke religije otprilike u isto vrijeme; u Indiji i Grčkoj sa dolaskom osvajača ne mnogo kasnije. Mnogi rituali izražavaju ovu novu ideju. U podnošenju žrtava, životinja se u čovjeku žrtvuje bogu. U biblijskoj zabrani hrane, koja zabranjuje da se jede krv životinja (zato što je „krv njen život“) povučena je striktna granica između čovjeka i životinje. U pojmu boga koji predstavlja ujedinjujući princip cjelokupnog života, koji je nevidljiv i neograničen, ustanovljen je suprotan pol prema prirodnom, konačnom (ograničenom), raznolikom svijetu, svijetu stvari. Čovjek koji je stvoren božanskom voljom, ima božanske kvalitete; on se izdvaja iz prirode i teži da bude potpuno rođen, da se potpuno probudi. Ovaj proces je dostigao dalji stupanj sredinom prvog milenijuma u Kini, sa Konfučijem i Lao-ceom; u Indiji sa Budom; u Grčkoj sa filozofima grčke prosvećenosti, a u Palestini sa biblijskim prorocima, a onda je došlo do novog vrhunca sa hrišćanstvom i stoicizmom u Rimskoj Imperiji, sa Keutcalkoatlom u Meksiku i pet stotina godina kasnije sa Muhamedom u Africi.
Kratki URL: https://zrcalo.me/?p=1271
Objavio