MORAŠ UPOZNAVATI ZEMLJU KOJU VOLIŠ

Držala je u ruci list „Liberal“ i kazala: Ovo je pisala moja baka, prije 30 godina, i nastavila da čita:

„Početkom prvog vijeka nove ere teritorija ilirske države bila je u sastavu rimske provincije Dalmacija. Doclea je najznačajniji urbani centar iz perioda rimske okupacije ilirskog naroda. Vrijeme dinastije Flavijevaca. Podignuta je u ravnici između ušća Zete u Moraču (ili Morače u Zetu) i ušća Širalije u Zetu. Građena je po standardima razvijenih rimskih gradova. Kopnenu vezu grad je imao samo sa istočne strane. Grad je bio zaštićen bedemima, pojačanim kulama, naročito sa istočne strane. Preko rijeka Morače i Širalije bili su podignuti mostovi povezani sa glavnim rimskim putem Skadar – Narona. Ime grada Doclea potiče od ilirskog plemena Docleata koje je naseljavalo područje u slivu Zete i Nikšićke rudine, sjeveroistočno od grada. Stanovnici u gradu Doclea u prvom, drugom i trećem vijeku bili su doseljeni Rimljani i romanizovani Iliri. Važan trgovački centar Doclea je bila u vrijeme rimskih vladara: Hadrijana, Antonina Pija, Marka Aurelija i Septihija Severa. Grad su razorili Zapadni Goti 401. godine i Istočni Goti 486. godine.

U vrijeme Rimljana Docleom je upravljalo Gradsko vijeće sa dva rimska činovnika, na čelu, koji su vršili upravnu, sudsku i finansijsku vlast. Grad Doclea je imao izgled izduženog, nepravilnog mnogougaonika sa dvije glavne ulice. U blizini presjeka dvije glavne ulice nalazio se centar grada. Na mjestu presjeka ove dvije ulice nalazio se Forum, glavni trg, sa važnim gradskim zgradama kao što je gradska bazilika. U gradu su postojale Trijumfalna kapija (slavoluk), hramovi, palače, uređene ulice, zgrade za stanovanje, kapije na ulazima i izlazima grada. Doclea je razorena u snažnom zemljotresu 518. godine. Car Justinijan je obnovio 536. godine.

Dolaskom divljih Slovena Doclea je potpuno razrušena, 620. godine. To je tada bila teritorija Vizantije, takozvano Istočno rimsko carstvo. Vizantijski odbrambeni sistem bio je slab pa su se Sloveni tu odomaćili. Tri vijeka je trajalo miješanje različitih naroda. Rađala su se đeca iz mješovitih brakova. U 9-tom vijeku većinsko stanovništvo bili su Sloveni. Doclea je potpuno slavizirana pa je dobila naziv Duklja. Postala je glavni grad istoimene slovenske države Duklja. Prvi dokaz da je Duklja bila kneževina potčinjena Vizantijskom carstvu potiče iz 9-tog vijeka. Pečat dukljanskog kneza Petra imao je natpis: Petar Arhont Dioklije.

Kad je bugarski car Simeon porazio Vizantiju ovladao je velikim dijelom Balkana. Na samoj granici Bugarskog carstva nalazila se kneževina Duklja koja je zahvaljujući širenju Bugarskog carstva stekla političku nezavisnost od Vizantije. Nezavisnost je sačuvana do kraja desetog vijeka. Tada je Dukljom vladao knez Vladimir a teritorija njegove države se prostirala između rijeke Bojane i Boke Kotorske, odnosno između jadranske obale i gornjeg toka rijeke Morače.

Makedonski car Samuilo je 997. godine napao Drač pa onda Duklju. Do prvog sukoba makedonske i dukljanske vojske došlo je oko rijeke Bojane. Makedonska vojska je pobijedila. Knez Vladimir je zarobljen i odveden u Samuilov zatvor, u Prespu. Da li se careva ćerka u njega zaljubila ili je car Vladimira izabrao za zeta ne zna se pouzdano. U „Ljetopisu popa Dukljanina“ piše da je Samuilo dukljanskom knezu dao svoju šćer za ženu. Pored Duklje, Vladimir je dobio na upravu oblast Drač. Tako je bilo do Samuilove smrti 1014. godine. Vladimir je bio lojalan svom tastu. Car Vladislav nasljednik je Samuilov. On je pozvao Vladimira u Prespu i na prevaru ga ubio 1016. Onda je napao Duklju i tu poginuo 1018. godine. Vladimir je sahranjen u Prespi i 3 godine kasnije njegova žena Kosara prenijela je njegove kosti u crkvu svete Marije Krajinske. Proglašen je za sveca u Duklji (teritorija današnje Crne Gore), Albaniji i Makedoniji. Tada crkva nije bila podijeljena na katoličanstvo i pravoslavlje. Ta podjela se desila 1054. godine. Zašto danas pravoslavci iz srpske pravoslavne crkve uporno odbijaju da prihvate istinu da Vladimir nema nikakvu naciju u svojoj krvi, nikakvo pravoslavlje jer je rođen i umro u vrijeme kad nije bilo nacija niti podjela u crkvi?

Kad je Duklja pala pod vlast Nemanjića, oko 1186.g., mošti svetog Vladimira prenešene su u Elbasan. Feudalac Karlo Topija podigao je u Elbasanu crkvu 1381. i tu pohranio mošti svetog Vladimira. One se tu, i danas, nalaze.

U Krajini je i danas prisutan kult svetog Vladimira. Na planinini Rumiji, na Trojičin dan, odvija se, stoljećima procesija. Stanovništvo toga kraja (hrišćani i muslimani) iznose na vrh Rumije krst svetog Vladimira – najstariju crnogorsku relikviju.

Naredna stranica