Masonski rituali u ,,Buri”
Mladi reditelj (rođen 1979.) iz Bitolja, Dejan Projkovski, režirao je Šekspirovu „Buru“ u Podgorici. Sinoć je bila premijera u CNP-u. Reditelj je dao sebi pravo da vrši adaptaciju pomenutog dramskog teksta. Zbog toga su mu glavni likovi mnogo loši. Umjesto Šekspirovog mudrog oca Prospera, širokog srca i spokojne duše, nama je predstavljen autoritarni – crni (i na momente bijeli) mag. Veoma je važan dijalog između oca i ćerke, u Šekspirovom prvom činu (scena druga), jer on određuje sve u drami. To je Projkovski jednostavno prekrižio tako da onome ko nije pročitao Šekspirovu „Buru“ nije bilo jasno o čemu se radi. Ređale su se slike crnomagijskih rituala u bari ili jezeru i glibu oko nje ili njega što je reditelju dobrodošlo da bi glumci imali zadatak na sceni.
Na samom početku ove„Bure“ pojavljuje se video bim na kojem se smjenjuju da Vinčijevi crteži, zatim alhemičarski crteži (atanor) pa simbol čuvenog kvadrata i kompasa koji su zaštitni masonski znak. Slovo G u tom simbolu odnosi se na Boga (God) ali i na početno slovo nauke geometrije koju masoni smatraju najuzvišenijom od svih nauka i bazom iz koje je superstruktura slobodnih zidara nastala. I predstava, u režiji Projkovskog, krenula je u pravcu medijski eksponiranih masonskih rituala. Tuga i opomena.
U svojoj drami „Bura“ Šekspir poštuje jedinstvo mjesta, radnje i vremena. Drama se odigrava na ostrvu, u Sredozemnom moru. Tu, preko mora, dolazi mladi knez i srijeće ostrvsku knjeginjicu koja nikad nije napuštala svoj dom. Do sklapanja ovog braka dolazi zbog mudrog, izuzetno inteligentnog i prepunog ljubavi oca Prospera. To su, u suštini, nadljudske osobine koje reditelj nije shvatio. Prosperove sluge Arijel, vazdušni duh i Kaliban (čudovište) su takođe metafora ljudskih moći: mudrost, milosrđe s praštanjem ali se mogu i zloupotrijebiti. Reditelj je izabrao ovo drugo.
Prosperova ćerka Miranda jedinstvena je zbog odgoja ali i zato što 12 godina (od svoje treće godine) nikad nije viđela ni jednu ženu niti nekog drugog muškarca, osim svog oca. I umjesto Šekspirove Mirande, tanane nježnosti, Projkovski nam je pokazao curicu kojoj je, čim je srela muškarca, bilo najvažnije međunožje pa se brzo skinula gola, pred ocem. Baš vulgarno i glupo ali u stilu takozvanih tajnih udruženja.
Publika, na trenutke koji su se ponavljali, nije mogla uživati u Šekspirovim razboritim mislima, poetskom nadahnuću i proročkoj vidovitosti jer je nekim glumcima stran Šekspirov jezik i stil pa se nije moglo razabrati šta govore. Neke gledaoce spasili su engleski titlovi, što je veoma dobro rediteljsko rješenje.
Imali smo priliku da u CNP-u vidimo nekoliko veoma kvalitetnih uloga. Slaviša Čurović, u ulozi kralja Napulja, bio je izvanredan. Govorio je potpuno prirodno, s lakoćom. I Mirko Vlahović kao Goncalo bio je izvanredan. Najboljeg sporednog lika, po reakcijama publike, igrao je Dejan Ivanić (Stefano, pijani podrumar). Nikola Perišić, u zaista teškoj ulozi, pokazao je izuzetne glumačke kvalitete.
Šteta što je od Arijela i Prospera reditelj tražio da ne budu plemeniti te da se bore na strani zla i osvete. Ali i u tako nezahvalnoj ulozi Nada Vukčević se predstavila kao vrhunski glumac i plesač. To se za Branimira Popovića ne može reći. Na momente on je govorio Šekspirove stihove na isti način kao što to radi u reklamama DPS-a, na političkim manifestacijama.
Koreografija Olge Pango bila je solidna. Radila je sa tridesetak glumaca i trudila se da sve pokrete sinhronizuje; scenografija Valentina Svetozareva bila je u funkciji rediteljeve ideje kao i kostimografija Marije Pupučevske. Muzika kompozitora Gorana Trajkovskog i vazdušna akrobatika Aleksandra Ilijeva razbijali su monotoniju i dosadu predstave. Svaka čast! Spasili su ideju Projkovskog.
U vrijeme Šekspirovog zemaljskog života pozornica je služila kao „izvod i kratka hronika vremena“ i bila je „živi komentar“ atmosfere koja je vladala na velikoj pozornici života. Nijesam sigurna da li smo to imali na velikoj pozornici CNP-a, sinoć, u režiji Dejana Projkovskog i njegove ekipe iz Makedonije.
Bosiljka Kankaraš
Kratki URL: https://zrcalo.me/?p=5187
Objavio