Konferencija Green Days i pitanja bez odgovora

Ovogodišnja konferencija Green Days, u organizaciji UNDP-a, održana je u elektronskom formatu 3. septembra. Na temu ,,Stvaranje ekonomije: klimatske ambicije i zeleni oporavak’’ govorili su predstavnici Vlade Crne Gore, UNDP-a, Evropske banke za razvoj, delegacije Evropske unije kao i predstavnici nevladinih organizacija koje se bave očuvanjem životne sredine.

U uvodnom dijelu govorile su Milena Lipovina Božović, sekretarka Ministarstva ekonomskog razvoja, Daniela Gasparikova, predstavnica UNDP-a, Karen Medoks, ambasadorka Velike Britanije i Nina Drakić, v.d. predsjednica Privredne Komore Crne Gore. Lipovina Božović i Drakić su govorile o cirkularnoj ekonomiji i razvoju održive, zelene strategije. Pandemija je prouzrokovala redefinisanje prioriteta u ekonomiji. Neophodna je ,,zelena’’ tranzicija i diversifikacija ekonomije da bismo stvorili održivu budućnost. Medoks je skrenula pažnju na primjer Velike Britanije koja je preuzela lidersku poziciju u transformaciji ekonomije. Iako su mnogi osporavali isplativost, u Velikoj Britaniji je otvoreno pola miliona novih radnih mjesta i ekonomija je napredovala zahvaljujući ,,zelenoj’’ tranziciji. Medoks je predložila da Vlada Crne Gore usvoji ,,,Zeleni budžet’’ već sledeće godine. Gasparikova se fokusirala na stvaranje uravnoteženog pristupa ekonomskog i održivog razvoja kao i na to kako da se kroz lokalne inicijative, koje uključuju privatni sektor, stvore pretpostavke za bolju budućnost. Njen zaključak je da Vlada sama po sebi ne može kreirati održiva rješenja, već je neophodna saradnja sa privatnim sektorom.

Tokom prvog panela raspravljalo se o različitim pristupima da se ublaže posljedice klimatskih promjena. Danilo Mrdak, sekretar ekologije u Ministarstvu ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, govorio je o dosadašnjim rezultatima Vlade. Nakon svog izlaganje je napustio diskusiju. Elizabet Kampel, koja je bila na čelu tima NDC (Nacinalnog tima koji doprinosi realizaciji Pariškog sporazuma), skrenula je pažnju na uzroke zagađenja vazduha. Učesnici su imali priliku da čuju od nje da bi Termoelektranu u Pljevljima trebalo obnoviti kroz zelene tehnologije i da je od krucijalnog značaja smanjenje emisija iz automobila. Istakla je značaj koji naše šume imaju za smanjenje emisija ugljen dioksida i s tim u vezi naglasila da je neophodno da Vlada napravi Strategiju za šume. Ingve Engstrom, iz Delegacije EU, svoje izlaganje je fokusirao oko predstavljanja evropskog Zelenog dila i Sofijske deklaracije, te implementacije Zelene agende za Zapadni Balkan. Cilj je smanjenje emisija ugljen dioksida kroz pametni transport, čistu energiju, smanjenje zagađenja vode, zemljišta i vazduha, te kroz cirkularnu ekonomiju, modernu poljoprivredu i očuvanje ekosistema. Ispred Koalicije 27 obratila se Azra Vuković koja je predstavila dosadašnje rezultate rada ove koalicije. Ona je prva među panelistima pomenula štetnost malih hidroelektrana i peticiju protiv istih. Panel je zaključila Slavica Pavlović, iz Privredne komore Crne Gore, izlaganjem na temu zelenog oporavka kao nove šanse za biznise.

U toku ovog panela postavljena su dva pitanja, na engleskom jeziku, na koja nije odgovoreno. Prvo pitanje se ticalo istraživanja odnosno izvlačenja nafte u Jadranskom moru i zatraženo je mišljenje panelista povodom ovog projekta koji je protivan zelenoj tranziciji a sadašnja Vlada Crne Gore ga realizuje. Drugo pitanje su postavili aktivisti Koalicije za održivi razvoj. Pitanje prenosimo integralno: ,,In regards to agriculture, Montenegro is still highly underdeveloped and we are dependent on importing our food (most of that import comes from nonEu countries). Over 80% of our prime fertile agriculture land and pastures is not utilized and so far help trough IPARD and other EU projects did not have much effect due to corruption, bad framework and poor education of government staff. Is there a set plan or a possibility that the EU can provide Montenegro with additional support, not only financial, but priority will be education and cooperation in sustainable agricultural practices and frameworks?’’ Prevod: ,,Što se tiče poljoprivrede, Crna Gora je i dalje veoma nerazvijena i zavisi od uvoza hrane (većina hrane dolazi iz zemalja koje ne pripadaju EU). Preko 80% našeg plodnog poljoprivrednog zemljišta i pašnjaka ne koristi se i do sada pomoć kroz IPARD i druge EU projekte nije imala velikog učinka zbog korupcije, lošeg okvira i lošeg obrazovanja državnih činovnika. Postoji li određeni plan ili mogućnost da EU može Crnoj Gori pružiti dodatnu podršku, ne samo finansijsku, već da prioritet bude obrazovanje i saradnja u održivim poljoprivrednim praksama i okvirima?’’ Moderatorka je rekla da će kasnije biti odgovoreno na ova krucijalna pitanja, ali odgovori su poptuno izostali.

Tema drugog panela bila je finansijska podrška za ,,zeleni’’ rast. Alesandro Bragonzi, iz Evropske banke za razvoj, predstavio je kroz koje sve fondove EIB planira da potpomogne održivi razvoj. Andrea Tenke Zoltani, UNDP, i Rasel Bišop, iz Evropske banke za rekonstrukciju i razvoj, fokusirali su se na to kako da se u Crnoj Gori realizuje zelena tranzicija iz perspektive njihovih institucija. Janko Odović, sekretar Ministarstva finansija, i Mladen Bojanić, ministar Kapitalnih investicija, govorili su projektima koje Vlada Crne Gore planira da realizuje. Za razliku od Elizabet Kampel koja je predlagala obnavljanje Termoelektrane u Pljevljima, Bojanić je decidirano rekao da se zalaže za gašenje iste. Bojanić je predstavio energetske projekte na kojima Vlada trenutno radi a to su: vjetroelektrane u Gvozdu i Brajićima, solarne elektrane na Veljem Brdu i Briskoj Gori te hidroelektrana na Komarnici. U vezi sa pomenutom hidroelektranom, aktivisti iz Sačuvajmo rijeke Crne Gore su se ministru obratili.

Njihovo pitanje prenosimo integralno: ,,Svjetska banka već 15 godina ne finansira velike hidroelektrane zbog štetnosti i neisplativosti tih projekata. Primejra radi, Vjetroelektrana na Krnovu je koštala 120 miliona eura i proizvodi između 200 i 230 gigavat sati (GWh) u toku godine dok je cijena investicije HE Komarnica 246,5 miliona (plus troškovi izrade projekta) i procjenjuje se da će u najboljem slučaju proizvoditi 231,8 gigavat sati na godišnjem nivou. Dakle, hidroelektrana Komarnica bi u najboljem slučaju proizvodila pet-šest puta manje gigavat sati nego što to sada radi Termoelektrana u Pljevljima. Stručnjaci upozoravaju da HE Komarnica nije održiv projekat, pored ostalog i zbog rasjeda koji će sprečavati akumulaciju vode. Ekolozi skreću pažnju na uništavanje endemskih vrsta i preko 300 kubika šume. Molim Vas gospodine Bojaniću, zbog čega se insistira na ovom korupcionaškom projektu bivšeg režima umjesto da se za isti novac dobije duplo gigavat sati kroz vjetroelektrane? Zašto naši ekonomisti rade protivno preporukama Svjetske banke? Zašto se uništava područje koje pripada Emerald prodručjima?’’

Konferencija je zaključena bez odgovora i na ovo pitanje, što je veoma neobično.

Kratki URL: https://zrcalo.me/?p=9036

Objavio Urednik dana ruj 4 2021. u kategoriji Izvještaj, Novinarstvo. Možete pratiti sve u vezi ovog teksta putem RSS 2.0. Ako želite, prokomentarišite ovaj tekst