In memoriam: Darinka Matić-Marović

Darinka Matić Marović (Herceg Novi, 6. februar 1937. — Beograd, 15. jul 2020.) bila je naša dirigentkinja i značajna kulturna radnica iz Herceg Novog. Prva je žena u istoriji Univerziteta umjetnosti u Beogradu da ima titulu dekana  a kasnije i rektora, što je obavljala u čak pet mandata. Kao dirigentkinja vodila je hor Kolegijum muzikum (od 1971.) i hor Obilić (od 1981.) i za 45 godina karijere dirigovala na više od deset hiljada koncerata. 

Rođena je u Herceg Novom u porodici Branka Marovića, artiljerijskog oficira Kraljevine Jugoslavije i Zore Marović koja je radila kao službenica. Darinka i njen brat Stevan su rano ostali bez oca pošto je on nestao tokom Drugog svetskog rata a da mu porodica nikad ne sazna šta je bilo. Uprkos skromnom životu koji je porodica vodila, njena majka, porijeklom iz ugledne kuće, bila je istrajna u namjeri da đeci pruži mogućnost da se obrazuju. U skladu sa običajima vremena, smatrala da Darinka kao žensko dijete, treba da ima muzičko obrazovanje pa je šćeri obezbijedila privatne časove klavira. To je brzo urodilo plodom jer je već sa trinaest godina dobila angažman u džez orkestru Boke Kotorske đe je kao platu je dobijala bonove za hranu. Kako ni kao dete ni kao student nije imala klavir, tehničke je vježbe ruku izvodila po stolu. Tek je nakon diplomirajna kupila sebi prvi klavir. Pored umjetnosti, u mladosti i đetinjstvu se uspješno bavila i sportom, gimnastikom, plivanjem, streljaštvom i veslanjem. Bila je čak prvakinja Crne Gore u plivanju!  Svojevrna prekretnica da se posveti muzici, bila je nezgoda na gimnastičkom nastupu kada je pri nezgodnom doskoku slomila lijevu ruku. Slobodno možemo reći da su upornost i požrtvovanost njene majke bile od ključnog značaja za njen dalji razvoj, što je ona tokom svoje karijere uvijek isticala.

Iako rođena u Herceg Novom, đetinje i adolescentno doba joj je neraskidivo vezano za Kotor. U tom gradu je završila višu realnu gimnaziju i nižu i srednju muzičku školu. Nakon toga školovanje nastavlja u Beogradu đe je diplomirala na Fakultetu muzičke umetnosti 1959. godine i to na nastavnom odsijeku, dok joj je klavir bio glavni predmet. Zatim je završila i odsijek dirigovanje u klasi profesora Mihaila Vukdragovića (1971.). Od 1964. do 1971. godine radila je u muzičkoj školi Stanković i na Fakultetu muzičke umetnosti.

Na inicijativu profesora Vojislava Ilića, 1971. godine, od studentkinja Fakulteta muzičke umetnosti osnovan je ženski akademski hor Kolegijum muzikum. Za dirigenta hora bila je postavljena Darinka Matić-Marović. Pored toga, iz folklornog ansambla Krsmanović prešla u Akademski hor Obilić, tada pod dirigentskom palicom Bogdana Babića. Ubrzo je postala njegov asistent u vođenju hora. Nakon smrti profesora Babića 1981. godine, postala je i zvanični glavni dirigent ovoga hora. Izvodili su značajna djela domaće i svjetske muzičke literature. Sa oba hora, ostvarila je brojne turneje i dirigovala je u preko 40 zemalja svijeta. Turneje hora u SAD i u Kanadi, podrazumijevale su preko stotinu nastupa. Imala je priliku da diriguje u najprestižnijim dvoranama svijeta, poput Karnegi hola, Muzikferajna u Beču, Mocarteuma u Salcburgu. Hor Kolegijum muzikum je samo na BEMUS-u imao preko osamdeset premijernih izvođenja.

Nastupala je sa mnogobrojnim uglednim orkestrima u zemlji i inostranstvu. Neki od njih su Beogradska, Zagrebačka, Skopska filharmonija i simfonijskim orkestarom RTS-a. Ostvarila je i saradnju sa operskim kućama u Italiji, Rumuniji, Sovjetskom Savezu. Između ostalog, savez estradno-muzičkih umjetnika nagradio je Darinku Matić Marović 2018. godine godišnjom Nacionalnom nagradom.

Prezime Matić stekla je iz braka sa Branislavom Matićem, profesorom književnosti, koji je preminuo 2006. godine. Zanimljivo, izabrala je da joj prvo bude muževo prezime zbog zvučnosti. Budući strasno posvećena muzici posao je ponio pa nije imala vlastitu đecu. Kako sama kaže citirajući narod: kad sam mogla nijesam, a kad nijesam mogla željela sam. Ovo je smatrala svojim velikim propustom ali su joj bratova đeca i unuci barem služili za utjehu.

Dala je i ključni doprinos svim značajnim muzičkim projektima u Crnoj Gori: Vodila je simfonijski orkestar RTV Crne Gore na Danima kulture Crne Gore u Rusiji, Ženski hor i kamerni ansambl Muzičke akademije na festivalima Dani muzike u Herceg Novom i BEMUS u Beogradu. Sa njoj svojstvenim odnosom i posebnim uspjehom je vodila i međunarodne ljetnje horske škole u Kotoru, kao i ljetnje škole za gudače u Baru i Kotoru koje su organizovane u saradnji sa Muzičkom akademijom i festivalima Kotorart i Barski ljetopis. Bila je redovan gost muzičkih scena u Podgorici, Kotoru, Baru, Budvi, Tivtu, Herceg Novom i Cetinju, priređujući koncerte koji se i danas pamte.

Decenijama je Darinka Matić Marović sa posebnom posvećenošću promovisala crnogorsku muziku. Snimala je i izvodila djela naših autora širom regiona, a njihove kompozicije sastavni su dio programa ansambala koje je vodila na brojnim turnejama širom svijeta.

U muzičkoj pedagogiji, kao dugogodišnji profesor na nekoliko visokoškolskih institucija (Beograd, Cetinje, Banja Luka…), Darinka Matić-Marović je ostvarila izuzetne rezultate, jer njeni studenti danas djelaju kao pedagozi u svim muzičkim centrima regiona, u osnovnim, srednjim i visokim školama, i kao dirigenti značajnih ansambala.

Kao dirigent i umjetnički rukovodilac proslavljenih horova Collegium musicum i Obilić (AKUD-a Branko Krsmanović) Darinka Matić-Marović je širom svijeta, na najprestižnijim horskim takmičenjima i u najvećim koncertnim dvoranama postigla umjetničke uspjehe koje je teško pobrojiti. Osvajala je sa svojim ansamblima prve, apsolutno prve i specijalne nagrade, a nerijetko je bila izdvajana i za priznanje “najbolji dirigent“.

Kako navodi UCG koji joj je dao počasni doktorat 2011. godine: “Gotovo je nemoguće pobrojati sve umjetničke, stručne i društvene nagrade i priznanja Darinke Matić-Marović. Izdvojićemo samo najznačajnije. Dobitnica je: Ordena rada sa srebrnim vijencem, Trinaestojulske nagrade, Sedmojulske nagrade, Vukove nagrade, Oktobarske nagrade Beograda, Zlatnog beočuga za životno djelo… Naporedo sa svojim izuzetnim angažmanom u sredini u kojoj stalno živi, Darinka Matić-Marović je kao dirigent i pedagog veliki dio svoje energije i svog umijeća posvećivala Crnoj Gori. Njen rad svjedoči ne samo o izuzetnom umjetniku i pedagogu već i o ličnosti visoke etike koja je duboko vezana i odana svom zavičaju”.

Duboki trag koji je Darinka Matić-Marović ostavila u našoj muzičkoj kulturi nikad neće izblijeđet i vječito će imati našu zahvalnost za njeno životno djelo.   

Priredio: Mato Kankaraš

Kratki URL: https://zrcalo.me/?p=8343

Objavio Urednik dana srp 16 2020. u kategoriji Lik i djelo, Śećanja. Možete pratiti sve u vezi ovog teksta putem RSS 2.0. Ako želite, prokomentarišite ovaj tekst