Ćirilični natpisi na stećcima

Večeras, utorka 3.septembra, u 21 čas će na Trgu između crkava u okviru III književnog festivala Ćirilicom biti predstavljena knjiga „Ćirilični natpisi na stećcima“ autora Gorana Komara. Luksuzna knjiga u izdanju izdavačke kuće “Štampar Makarije” i kompanije “Novosti” donosi obilje dokumentovane građe, tumačenja, fotografija nadgrobnih obilježja na osnovu kojih sagledavamo najdublje korijene naroda na prostoru Stare Hercegovine. O knjizi će osim autora govoriti pjesnik Radomir Uljarević.

„Ćirilični natpisi na stećcima“ je nesporno najobimniji zbornik starih ćiriličnih natpisa na Balkanu urađen do danas. Komar je išao od sela do sela, od groblja do groblja, po Crnoj Gori, Bosni i Hercegovini, Srbiji i o kamenim obilježjima na srednjovjekovnim grobovima sakupio mnoštvo podataka tokom petnaestogodišnjeg istraživanja. Najveći broj stećaka nalazi se u istočnoj Hercegovini, ima ih puno i u Bosni. Interesantni su kako zbog svojih natpisa, tako i zbog svoje likovnosti. Na hiljadu sto pedeset stranica prikazano je blizu 500 starih natpisa u vremenskom rasponu od najranijih balkanskih ćiriličnih natpisa na obali Jadrana i u trebinjskom kraju, do natpisa 18. vijeka, koji su svi ispisani istim sistemom ćiriličnog pisma. Autor je otkrio ogroman broj nadgrobnih krstova, najviše iz 15. vijeka, a svi srednjovjekovni natpisi su isključivo ćirilični. Na većini grobalja pronađeni su temelji ili ostaci pravoslavnih crkava. Najmasivniji nadgrobni krstovi na Balkanu nalaze se u Glamoču. U selu Šumnjaci dva nadgrobna krsta viša su od 4,5 metara. Krstovi sličnih dimenzija u LJubinju, Bileći, potiču iz 15. vijeka.

Od 2016. godine stećci se nalaze na listi svjetske baštine kao drevni svjedoci postojanja naroda u Srbiji, Crnoj Gori, Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj. Izdavači „Štampar Makarije“ i kompanija „Novosti“ dobili su plaketu Izdavački poduhvat godine za knjigu “Ćirilični natpisi na stećcima” Gorana Ž. Komara, na proteklom Međunarodnom sajmu Trg od knjige u Herceg Novom.