81. godišnjice potapanja razarača “Zagreb”
Opština Tivat je u saradnji sa Udruženjem boraca NOR-a i antifašista Tivat i organizacijom OBNOR-a Tivat organizovala komemoraciju povodom 81. godišnjice potapanja razarača “Zagreb” Kraljevske mornarice Jugoslavije i stradanja narodnih heroja Milana Spasića i Sergeja Mašere.
Vijence na spomen obilježje u Velikom gradskom parku položili su predstavnici Opštine Tivat, Mornarice VCG, predstavnici ambasara republika Srbije i Slovenije, dviju boračkih organizacija ali i građani i Dječiji savez Tivta.
“Čovjek postaje slobodan svojom odlukom, otporom i nepristajanjem” – možda bi se u ovim riječima o slobodi pisca Meše Selimovića, mogao pronaći odgovor na pitanje zašto su se dva mlada oficira Kraljevske ratne mornarice Jugoslavije, Milan Spasić i Sergej Mašera tog 17. aprila 1941. godine, odlučili na herojski čin i dobrovoljno odabrali smrt, kazao je u svom obraćanju prisutnima predsjednik Opštine Željko Komnenović.
Komnenović je podsjetio da je moćni razarač “Zagreb” bio ponos Kraljevine Jugoslavije i najmodernije plovilo onovremene ratne mornarice. U istoriju je, međutim, ušao jer se na njemu zbio posljednji veliki čin otpora prije kapitulacije Jugoslavije u Drugom svjetskom ratu.
“Nakon svakodnevnih odbijanja vazdušnih napada, krajem Aprilskog rata, suprotno nadama i očekivanju vrhovne komande o isplovljenju u Jadran, razarač “Zagreb” našao se usidren u uvali od Brdišta u tivatskom zalivu, prekriven maslinovim granama i s pristiglom naredbom da na neprijateljske avione ne otvara vatru. Tih dana vladala je velika neizvjesnost i iščekivanje, stizale su razne i kontradiktorne vijesti.
Konačno, u jutro 17. aprila stigla je i kobna vijest o “propasti države”. Poručnici bojnog broda, stari prijatelji Spasić i Mašera koji su zajedno službovali na “Zagrebu”, bili su odlučni da njihov brod neće izdati i, suprotno naređenju o zvaničnoj kapitulaciji, odbili su da ga predaju neprijatelju – italijanskoj vojsci čije su jedinice upravo ulazile u Boku.
Tmurni aprilski dan u Boki nedugo potom prekinulo je nekoliko jakih eksplozija – Spasić i Mašera odbivši da priznaju poraz i okupaciju, digli su u vazduh Kraljevski ratni brod “Zagreb” i zajedno s njim otišli u smrt”, kazao je Komnenović.
On je istakao da njihov podvig i odricanje od života, bio bljesak iskre i simbolizovao je uzvišenost otpora i borbe naših naroda protiv okupatora, koja će organizovano početi samo nekoliko mjeseci kasnije, julskim ustancima 1941. Zato ne čudi što su Spasić i Mašera, jedini pripadnici Kraljevske vojske Jugoslavije koji su zbog djela učinjenog u Kraljevskoj vojsci, proglašeni narodnim herojima socijalističke Jugoslavije.
“Neposredno prije aktiviranja eksplozije, mladi poručnici popeli su se na pramac broda i, zauzevši takozvani „brodski stav“, salutirali u pravcu Lovćena. Uništenje broda “Zagreb” nije za ove heroje bila dovoljno jaka poruka – iako su Razarač mogli potopiti i bez gubitka života, Milan Spasić i Sergej Mašera izabrali su smrt, po stihu velikog Njegoša: “Slavno mrite, kad mrijet morate!”
Delegacije Opštine, Mornarice VCG i dviju boračkih organizacija su danas i sa broda položili vijenac u more u uvali Brdišta, na poziciji potonuća razarača “Zagreb”.
Kratki URL: https://zrcalo.me/?p=9253
Objavio Urednik
dana tra 17 2022. u kategoriji Književnost.
Možete pratiti sve u vezi ovog teksta putem RSS 2.0.
Ako želite, prokomentarišite ovaj tekst