175 godina gradske muzike Kotora

U okviru proslave jubileja 175 godina postojanja, Gradska muzika Kotor organizuje dvodnevnu svečanost.

Sinoć je održan defile duvačkih orkestara i koncert na Pjaci Svetog Nikole.

Pored kotorske Gradske muzike učestvovale su: Gradska muzika i mažoretke Herceg Novi, Glazbeno prosvjetno društvo Tivat, Gradska muzika Budve, Mjesna muzika iz Đenovića.

Večeras će biti održan svečani koncert Gradske muzike Kotor na Pjaci Svetog Tripuna u 21 sat.

Gosti koncerta biće: solista Damjan Begović-klarinet, klapa “Bisernice Boke”, kvartet “Talija” i plesna grupa “Jet Set” iz Podgorice.

Pokrovitelj koncerta je Opština Kotor.

Prenosimo dio teksta Jelene Antović povodom ovog jubileja koji je objavljen u brošuri gradske muzike Kotora.

,,Osnivanje gradske muzike u Kotoru, čiju 175. godišnjicu ove, 2017. godine, slavimo, odigrava se u gradu veoma duge muzičke tradicije. Već na izmaku srednjeg vijeka, tačnije 1488. godine, u Kotoru se sastavlja ugovor o izgradnji orgulja u katedrali Sv. Tripuna, što je podatak veoma rijedak u cjelokupnoj evropskoj istoriografiji ovog instrumenta. Posebno su značajni tokovi muzičkog vaspitanja i obrazovanja u kotorskoj gimnaziji koje je moguće pratiti od 1864. godine pa sve do osnivanja prve Državne muzičke škole 1947. Ličnost italijanskog kompozitora XIX vijeka Dionizija de Sarna San Đorđa za crnogorsku kulturu, između ostalog, značajna je zbog toga što je, živeći i radeći u Kotoru punih sedam godina, pored brojnih radova komponovao i operu ”Balkanska carica” po nalogu i prema libretu crnogorskog knjaza Nikole. U novijoj muzičkoj istoriji Kotora XX vijeka posebno mjesto pripada Tripu Tomasu, Antunu Homenu i Vidi Matjan, kao i još veoma aktivnoj dirigentkinji svjetskog ranga, učenici Vide Matjan, Darinki Matić Marović. Neke od ovih ličnosti, uključujući i portret baroknog muzičkog stvaraoca XVII vijeka, Budvanina Krsta Ivanovića, pjesnika, autora operskih libreta i hroničara operskog pozorišta u Veneciji, kao i temu o najstarijem sačuvanom melografskom zapisu narodne pjesme u Boki Kotorskoj, sa pitanjem pjevanja bugarštica u Perastu XVII vijeka, sveobuhvatno je osvijetlio naučni savjetnik dr Miloš Milošević, u knjizi ”Muzičke teme i portreti” (Titograd, 1982.).

Da u depoima Državnog arhiva Crne Gore – Istorijskog arhiva Kotor nijesu pohranjeni bogati arhivski izvori, svakako ne bi bilo moguće pisati o istorijatu muzičkog života Kotora pa ni pratiti stvaranje i život njegovog duvačkog orkestra.

Dokumenta nam govore da je čvrste temelje za razvoj kotorskog duvačkog orkestra postavila grupa uglednih građana Kotora još 20. maja 1842. godine, kada je Opštini Kotor i njenom tadašnjem predsjedniku, Marku Paskvaliju, podnijela pismeni predlog za osnivanje orkestra, izradila nacrt Pravilnika o osnivanju ”Građanske glazbe grada Kotora”, kako se taj prvi orkestar zvao, i postala uprava tog novog muzičkog tijela. Pravilnikom koji je usvojen 15. juna 1842. godine obuhvaćeni su svi elementi njegovog života i rada, prvenstveno problem školovanja mladih muzičara, pri čemu je osnovno načelo bilo da Orkestar sam pruži muzičko obrazovanje svojim članovima, da se izdržava od vlastitih prihoda i da o disciplini vodi računa posebna Komisija kao najveći upravni, nadzorni i disciplinski organ zajedno sa dirigentom.

Prve prostorije u kojima je duvački orkestar radio bile su prostorije ranijeg pozorišta koje je izgrađeno za vrijeme francuske vladavine, 1808. godine, a nepuna tri mjeseca nakon njegovog osnivanja orkestar je imao svoj prvi nastup prilikom dolaska austrijskod nadvojvode Franca Karla u Boku. Poznata su imena i 24 muzičara ovog prvog kotorskog duvačkog orkestra, kao i instrumenti na kojima su svirali: 7 klarinetista, 4 trubača, 4 hornista, 3 fagotista (2 fagota i 1 kontrafagot), 2 trombonista, 1 flautist i 1 otavin, 2 bubnjara (1 bubanj i 1 tamburin) i 1 čineli, ali nažalost nije poznato ime tadašnjeg dirigenta.

U godini 1848. najčešće nastupa uz, tada osnovanu, Narodnu stražu i iste godine ovaj duvački orkestar ulazi u njen sastav pod novim nazivom ”Duvački orkestar Narodne straže u Kotoru”, sa 15 članova, pod dirigentskom palicom Josipa Jedličke. Nakon 1850. godine doživljava dužu krizu i svoju prvu obnovu će doživjeti već 1867. godine od strane Jeronima Fiorelija, pod nazivom ”Građanska muzika”. Krajem 1892.godine orkestar doživljava ponovo krizu a novim Pravilima Muzičkog društva Kotora osniva se pod nazivom”Kotorska glazba” 1897. godine.

Današnji orkestar broji 30 članova, pretežno amatera, kojima muzika nije profesionalno zanimanje a od 13. marta 2013. godine, Orkestrom diriguje njegovdugogodišnji član, profesionalni muzičar, član Crnogorskog simfonijskog orkestra i profesor horne u muzičkoj školi ”Vida Matjan”, Dario Krivokapić. Orkestar danas, tokom godine, tradicionalno organizuje dva koncerta i to Novogodišnji (krajem decembra) i ljetnji (početkom jula). Nastupa na svim manifestacijama u gradu, naročito sa Bokeljskom mornaricom kad igra ”Kolo” a česti su nastupi po Crnoj Gori. Repertoar orkestra čine kako klasična djela, tako i moderne i zabavne kompozicije.”